ENJOY! BOOKS:
Basta, een rauwe, eerlijke en openhartige autobiografie van
Marco van Basten
Marco van Basten, een voetballer uit mijn tijd. Een Nederlandse voetballer die driemaal de Gouden Bal won als beste voetballer van Europa en zelfs eenmaal uitgeroepen tot beste van de wereld. Vooral bij AC Milan groeide hij uit tot iconische hoogte. In 1988 maakte hij de beroemde goal tegen de Sovjet Unie en vierde het hele land een uitzinnig feest na het winnen van de EK-finale.
Van Basten liet zich echter nooit gek maken. Was nuchter, perfectionistisch en misschien zelfs arrogant. Tijdens de huldiging van diezelfde EK-finale gaf hij droog als commentaar “Laten we niet overdrijven, volgende week staan we weer gewoon bij de supermarkt”. In Italië werd hij bestempeld als San Marco, Nureyev, Il Cigno (de zwaan) vanwege zijn elegante stijl van voetballen en op de tribune een spandoek met de tekst: ‘Op de achtste dag schiep God Marco’.
Allerbeste
Zijn doel was om de beste te zijn. De allerbeste van de wereld. Daar moest alles voor wijken. Een soort oerinstinct dat hij al vanaf jonge leeftijd had. Daarin ging hij ver, zo ver dat hij koste wat kost doorspeelde met een geblesseerde enkel. Omdat zijn broer die vanuit Canada was overgekomen op de tribune zat of omdat hij nog één keer zijn club naar grote hoogte wilde brengen. Het kwam hem duur te staan.
Op 28-jarige leeftijd moest Van Basten zijn voetbalcarrière beëindigen. Een treurig afsluiting van een veelbelovende carrière. De kans was heel groot dat hij de allerbeste voetballer ooit zou zijn geworden en dat hij misschien wel op gelijke hoogte als Johan Cruijff had kunnen komen. In z’ijn San Siro’, liep hij in 1995 zijn laatste ereronde. “Ik was te gast op mijn eigen begrafenis”, schrijft hij. Niemand hield het droog in het stadion, ook zijn ploeggenoten en trainer niet. Zelf wilde hij zich niet laten kennen en vocht tegen de tranen. Dat was het dan.
De enkel
De enkel is, niet onverwacht, een groot onderwerp in zijn boek. Hij heeft zich lang voor het einde van zijn voetbal carrière dagelijks verbeten van de pijn en onderging vele operaties. Liet zelfs een Ilizarow stellage om zijn been plaatsen, met 22 pinnen, die dwars door zijn onderbeen gingen. De enkel maakte hem radeloos, zocht zijn heil bij alternatieve genezers, haptonomen, magnetiseurs, handopleggers en ging ten einde raad zelfs langs bij Jomanda. Hij had er alles voor over om weer te kunnen voetballen. Later zou hij al blij zijn als hij gewoon weer een stukje zou kunnen lopen.
Het was voor hem een onmogelijke opgave om accepteren dat zijn voetbalcarrière voorbij was, vanwege dé enkel. Pas tien jaar nadat hij zijn ererondje in het San Siro liep, is hij gaan accepteren dat het is zoals het is. Alleen omdat hij wist dat hij zonder die enkel dan zo ongeveer gestopt zou zijn.
Na zijn afscheid belandde Van Basten in een zwart gat. Hij werd trainer bij Ajax en Heerenveen en tot veler verrassing zelfs bondscoach. Toch was dit niet waar zijn hart lag. Het bezorgde hem veel slapeloze nachten, stress en hij leverde dan ook opgelucht zijn contracten in. Daarover en over zijn financiële tegenslagen, het mislukte huwelijk van zijn ouders, de enkel, zijn voetbal carrière in voor en tegenspoed, vertelt hij in Basta. Het boek is geschreven in zijn eigen spreektaal, is eerlijk en op zekere hoogte openhartig.
Wat vond ik van dit boek
Eind vorig jaar kwam deze biografie van Marco van Basten, geschreven door Edwin Schoon uit. Hoewel ik Van Basten altijd een intrigerende man heb gevonden en ik het gevoel en de beelden van de euforie van 1988, toen Nederland de EK won nog zo voor mij kan halen, heb ik helemaal niets met voetbal. Het boek wilde ik dan ook niet lezen vanwege alle voetbalfeitjes en verhalen, maar vanwege de struggle die hij heeft gehad met zijn enkel.
Al drie jaar ben ik behept met een ‘Marco van Basten’ enkel, zoals de artsen dat altijd beeldend zeggen. Ik wilde wel eens weten of ons enkel-drama vergelijkbaar is en hoe hij er toch weer bovenop gekrabbeld is. Jaren geleden liep ik strompelend achter hem op Schiphol en wilde niets liever dan hem aanspreken om te horen hoe hij weer tot een redelijk soepele tred gekomen is. De damespuber weerhield mij contact met hem te maken, anders zou zij mij nooit meer aankijken. Normaliter wel handig, maar niet als je op het punt staat, om samen een roadtrip te gaan maken door Toscane. Ik heb de goede man dan ook maar met rust gelaten.
Dit boek gaf mij een redelijk inzicht in zijn leven en het leest lekker weg. Soms tenenkrommend als hij schrijft over Berlusconi en Poetin, maar het is zijn beleving. Het boek is geschreven in zijn eigen spreektaal. Basta is zeker een aanrader voor voetballiefhebbers, maar ook als je dat niet bent en benieuwd bent naar de man achter de grote Van Basten, kan ik je dit boek aanbevelen. Het neemt je weer even mee terug naar die fijne tachtiger- en negentiger jaren. BASTA – autobiografie van Marco van Basten. Auteur: Edwin Schoon. € 21,99
Op zoek naar meer boekenrecensies van ENJOY!?
Recensie: Het leven is te kort om op kantoor te zitten
♥ Boeken waar je iets aan hebt
Meer ontvangen van ENJOY!? Volg ENJOY! dan op Instagram, Twitter, Facebook en Pinterest of schrijf je in voor de nieuwsbrief van ENJOY!